Prywatna emisja "monet" Walerego Amrogowicza.

Walery Amrogowicz żył w latach 1863-1931. Był znanym numizmatykiem, polskim działaczem narodowym i filantropem. Interesował się historią mennictwa, wspierał działalność towarzystw numizmatycznych.

Pasja numizmatyczna

Pasją do numizmatyki zaraził się podczas studiów w Toruniu. Po studiach został urzędnikiem sądowym i pracował w Toruniu, Pucku i Kościerzynie. W 1909 założył w Sopocie Bank Ludowy, który wspierał głównie małych przedsiębiorców.

Przez wiele lat udało mu się zgromadził potężny zbiór ponad 2 000 sztuk monet i medali.

Od 1908 r. W. Amrogowicz należał do Towarzystwa Naukowego w Toruniu, początkowo jako członek zwyczajny, a od 1909 jako dożywotni. W 1911 r. część swoich zbiorów zaprezentował na wystawie kaszubsko-pomorskiej w Kościerzynie. Celem autora było pokazanie pieniędzy będących w obiegu na tamtych terenach od czasów najdawniejszych. Na wystawę trafiły m.in. monety rzymskie, denary, szelągi krzyżackie, grosze z epoki Wazów oraz numizmaty polskie, rosyjskie i saskie z XVIII w. Nie zabrakło monet gdańskich i polskich porozbiorowych ze wszystkich zaborów.

Piersze wzmianki dotyczące prywatnej emisji "monet"

Pierwsze informacje dotyczące tej emisji pojawiają się w warszawskim "Biuletynie Numizmatycznym" (1955, nr 2/3). A. Gupieniec tak o niej pisze:

Przypadkowo w roku 1954 będąc w Gdyni oglądałem pokazane mi dwie monety polskie wartości 5 - i 2-złotowej, bite w czystym srebrze polerowanymi stemplami. Na stronie głównej monety 5-złotowej przedstawiona jest Matka Boska z Dzieciatkiem na lewym ręku /w odtworzone prez artystę nieznanej postaci, bardzo zbliżonej do Częstowskiej/. U dołu wybita jest data 1928 i napis w otoku: KRÓLOWA•KORONY•POLSKIEJ. Na stronie odwrotnej wyobrażony jest orzeł polski i napis w otoku: •RZECZPOSPOLITA POLSKA•, u dołu: 5 ZŁOTYCH.
[...]
Moneta wartości 2-złotowej posiada podobne obustronne rysunki z tym, że na stronie odwrotnej u dołu w otoku umieszczony jest napis: 2 ZŁOTE.
[...]
Monety te przygotował w okresie międzywojennym na konkurs dla Mennicy Warszawskiej, zbieracz i miłośnik starożytności polskich, zamieszkały na terenie b. Wolnego Miasta Gdańska, niejaki p. Walerian Amrogowicz. Jak wynika z opowiadań krewnej p. Amrogowicza monety nie zostały przyjęte przez Mennicę Państwową a to ze względu na charakter religijny rysunku strony głównej.

Kto wykonał "monety"?

W 1928 W. Amrogowicz zlecił wykonanie monet według własnego projektu (z wizerunkiem Matki Boskiej Częstochowskiej). Stemple wykonał jego przyjaciel, jeden z czołowych niemieckich medalierów - Karl Goetz, a monety zostały wybite w mennicy w Monachium.

Według Tadeusza Kałkowskiego zostało wybitych mniej niż 10 kompletów w brązie i srebrze. Odbitki ze złota i platyny zostały wykonane w późniejszym okresie.

Ciekowostki dotyczące próbnych "monet"

Na słynnej aukcji Karolkiewicza, która odbyła się w grudniu 2000 r. zostało sprzedanych 7 kompletów tych monet - o nominałach 2 i 5 złotych, wybite w brązie, srebrze, złocie i platynie, razem 14 sztuk.

W opisie tych pozycji można doczytać, że:

Awersy wszystkich złotych i platynowych egzemplarzy noszą cechy korozji stempla, co wskazuje na wybicie tych monet po roku 1928.

Znane są również wzmianki o monetach 10-złotowych.

TOP 9 najdroższych "monet" Amrogowicza

Lp.CenaNominałRokStanDAAukcjaData

Źródło: onebid.pl, niemczyk.pl

Aktualizacja: 2024.08.01

1.102 000 zł5 zł19281Niemczyk322021.09.21
2.87 600 zł5 zł1928PCGS SP65+Wójcicki132024.03.09
3.71 400 zł5 zł1928-1Wójcicki122023.03.29
4.57 820 zł5 zł1928PCGS SP65+RDA82021.11.20
5.33 350 zł5 zł1928PCGS SP65+Marciniak72019.02.09
6.25 960 zł5 zł19282RDA72021.06.20
7.18 880 zł5 zł19281/-1Marciniak122021.02.06
8.14 850 zł5 zł19281WCNE-5342022.09.29
9.12 075 zł2 zł19281Marciniak62018.10.06