Monety okolicznościowe o nominale 2 zł, bite w stopie Nordic Gold, to wyjątkowy rozdział we współczesnej historii polskiej numizmatyki. Emitowane przez Narodowy Bank Polski w latach 1995–2014, miały na celu popularyzację historii, kultury i tradycji Polski, a jednocześnie trafiły do szerokiego grona kolekcjonerów dzięki niskiej cenie i dostępności.
Historia monet okolicznościowych 2 zł NG
Emisja monet okolicznościowych rozpoczęła się w 1995 roku i trwała blisko dwie dekady. Monety były wykonane ze stopu Nordic Gold (stop miedzi, aluminium, cynku i cyny). Wyjątkiem był pierwszy rocznik - 1995, pierwszych 6 monet to stop miedzioniklu. Monety cechowała nie tylko atrakcyjna cena emisyjna (równowartość 2 zł), ale także różnorodność tematów oraz ograniczone nakłady. Każda emisja była odpowiedzią na ważne wydarzenie historyczne, rocznicę lub postać zasłużoną dla polskiego dziedzictwa.
Najciekawsze serie tematyczne
Monety zostały pogrupowane w 16 oficjalnych serii. Wśród nich warto wyróżnić szczególnie interesujące cykle:
- Zwierzęta Świata (19 szt.)
- Poczet królów i książąt polskich (9 szt.)
- Dzieje Złotego (4 szt.)
- Polskie okręty (8 szt.)
Pozostałe serie to m.in.: Historia Jazdy Polskiej, Polscy malarze XIX/XX wieku, Wielkie Bitwy, Zabytki Kultury, Herby województw oraz Historyczne Miasta Polski. Każda z nich prezentowała unikalne walory graficzne i merytoryczne.
Destrukty – błędy mennicze w monetach 2 zł NG
Mimo staranności produkcji, również w tej serii zdarzały się błędy mennicze, czyli tzw. destrukty. Najsłynniejszym i najrzadszym jest:
- 2 zł Adam Mickiewicz – “200 LECIE” bez kreski – emisja z błędem typograficznym, który teoretycznie został wycofany i przetopiony. Jednak co kilka lat pojawia się na rynku wtórnym. Moneta z tym błędem, w 2022 roku, na platformie OneBid osiągnęła rekordową cenę 16 100 zł.
Inne rodzaje destruktów, które pojawiają wśród monet 2 złote NG:
- skrętki – monety z awersem odchylonym względem rewersu (15–150°),
- odwrotki – awers obrócony o 180°, podobnie jak w monetach amerykańskich,
- “płynący stempel” – efekt zużytego narzędzia menniczego,
- końcówka blachy – wady wykrojnika
- moneta 2 zł “WOŚP” 2003 r. bez otworu - bardzo rzadki destrukt, znany z pojedynczych notowań
Ciekawe egzemplarze
Wśród monet z tej serii wyróżniają się także nietypowe projekty:
- 2 zł 2000 r. – „2000 lat” – moneta bimetaliczna (wykonana z dwóch stopów, tak jak moneta obiegowa o nominale 2 złote), z efektem kątowym, zmieniającym obraz w zależności od kąta patrzenia.
- 2 zł 2003 r. – „WOŚP” – moneta wyemitowana z okazji 10-lecia Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy, jako jedyna posiada centralny otwór.
- 2 zł 2010 r. – „Grunwald 1410” – moneta z efektem kątowym.
- 2 zł 2012 r. – „Trójka” – upamiętnia 50-lecie Programu 3 Polskiego Radia, jedyna moneta w kształcie kwiatu hiszpańskiego.
Najdroższe monety z serii 2 zł NG
Najbardziej poszukiwaną i zarazem najdroższą monetą z całej serii jest: 2 złote Zygmunt August (1996) – cena rynkowa, w zależności od stanu, to 600–800 zł (na dzień 08.04.2025). Wysoka cena wynika z kilku czynników: najniższy nakład (“tylko” 200 000 sztuk), pierwsza emisja w stopie Nordic Gold oraz pierwsza moneta z serii „Poczet królów i książąt polskich”.
TOP 3 najdroższych monet 2 złote NG (destrukty)
| Lp. | Cena | Nominał | Rok | Nazwa | Stan | DA | Data | Źródło | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1. | 16.100 zł | 2 zł | 1998 | Adam Mickiewicz | - | WCN | 2023.05.14 | link | |
| 2. | 7.000 zł | 2 zł | 2003 | WOŚP | - | Numimarket | - | link | |
| 3. | 3.680 zł | 2 zł | 2000 | Milenium | NGC MS64 | WDA | 2019.12.28 | link | |
Źródło: onebid.pl, numimarket.pl Aktualizacja: 2025.04.10 | |||||||||
Sposoby przechowywania monet dwuzłotowych
Zaczynając przygodę, warto rozejrzeć się za albumami, w których można umieszczać i grupować monety. Przeważnie takie albumy posiadają miejsca z opisem danej monety oraz jej nakładem. Są różne rodzaje albumów z podziałem na poszczególne lata, albumy dwutomowe lub pojedynczy album, który pomieści cały komplet czyli 260 monet.
W tym miejscu pragnę zwrócić uwagę, że sam stop Nordic Gold, jest stopem, który łatwo wchodzi w reakcję z tlenem. To powoduje, że monety z czasem tracą swój menniczy blask i pokrywają się ciemną patyną. Dlatego warto monety przechowywać w plastikowych kapslach lub holderach. Tak zabezpieczone monety, dłużej zachowają świeżość i blask menniczy. Trzeba też uważać na karty wykonane ze słabej jakości plastiku, ponieważ plastik w połączeniu z monetą, też może reagować, i może pojawić się niepożądany grynszpan (zielony nalot), który zmienia strukturę metalu.
Na portalach aukcyjnych można również kupić monety, które są w menniczych saszetkach, w których znajduje się 50 szt. danego typu monety. Ich wartość zależy od roku emisji.
Podsumowanie
Monety z tej serii, to na pewno wdzięczny temat dla początkujących kolekcjonerów, którzy dopiero poznają świat numizmatyki.
